Wij merken dat het vak van accountant onvoldoende gewaardeerd wordt. De beroepsgroep kampt met een terugloop. Door inzicht te geven in wat een accountant nou eigenlijk doet, willen we dit tij keren. In dat kader interview ik regelmatig Qollegae over de inhoud van het vak. Dit keer is het de beurt aan onze IT / EDP auditors, Chiel Meulendijks & Flip van Ooij. Bij Q-Concepts investeren we zwaar in de verdere ontwikkeling van IT-auditing, omdat dit de toekomst van de branche fundamenteel gaat veranderen.
Wat is een IT auditor? Waarin verschilt dat van een accountant?
Chiel: Dat is een fijne binnenkomer, ik merk dat de beroepsgroep namelijk al jaren moeite heeft om in enkele zinnen uit te leggen wat een IT auditor is of doet. De accountant vindt naar mijn mening vooral iets van de cijfers van een organisatie, de IT auditor vormt zich een mening over de systemen die betreffende cijfers produceren.
Flip: Net als een dokter die een diagnose stelt bij een patiënt en vervolgens een medicijn voorschrijft, evalueert de IT auditor de IT bij een bedrijf en doet gerichte aanbevelingen.
Chiel voegt toe: De uitleg wordt echter onnavolgbaar wanneer we in ons ongebreideld enthousiasme termen toevoegen als IT General Controls, Application Controls, COBIT, ITIL, ISO27001, ISAE3402, SOC1, SOC2, etc.
Flip: Dus laten we snel verder gaan met de volgende vraag.
Hoe kijk je naar de toekomst van accountancy & IT?
Chiel: Die toekomst is er voor mij eentje waarin beide werelden verder met elkaar versmelten. De accountant van de toekomst houdt én een bedrijf financieel op koers én begrijpt hoe informatietechnologie optimaal kan worden benut.
Flip: Ik ben ervan overtuigd dat door ontwikkelingen als data-analyse en blockchaintechnologie de rol van de accountant inhoudelijk zal veranderen, waarbij de nadruk meer naar interpretatie van resultaten zal verschuiven. Een interessante vraag die opdoemt is of kunstmatige intelligentie op termijn een betere conclusie kan trekken dan de accountant. Ook de rol van de allround IT auditor zal meer en meer veranderen en met de tijd zullen nieuwe specialismen ontstaan, denk bijvoorbeeld aan een specialist die bij de klant beoordeelt of de regels voor Robotic Process Automation wel goed zijn ingericht.
Chiel: Wel maak ik mij soms zorgen over het gebrek aan urgentie waarmee de accountancywereld verandert. Angst voor reviews en een focus op productiviteit kunnen echte innovatie van de audit in de weg staan. Een belangrijk fundament dient daarnaast te worden gelegd tijdens de opleiding, maar we zien dat de meeste studieprogramma’s van accountancy-opleidingen op dit gebied nog weinig te bieden hebben.
Flip: Ik verwacht dat dit te maken heeft met het ontbreken van inzicht hoe het vak er dan uit zou moeten komen te zien en dat daarom vastgehouden wordt aan traditionele uitgangspunten van het ‘auditen’. Wij zijn echter van mening dat je ook in kleine stapjes kunt werken aan innovatie en leggen hier ook sterk de focus op binnen onze organisatie. In deze denkwijze proberen we onze accountants dan ook mee te nemen.
Welke rol gaat big data spelen in de toekomst?
Chiel: Big data is overal en speelt nu al een ongelofelijk belangrijke rol in onze hedendaagse samenleving. Daarbij heb ik het niet zo zeer over bedrijven als Google, Facebook en Twitter, maar kijk ik met name naar de mogelijkheden van big data in bijvoorbeeld de zorg. Wat voor waardevolle inzichten krijg je wanneer gegevens uit meetapparatuur, beeldmateriaal en elektronische patiënt dossiers worden gecombineerd? Zouden we hierdoor in staat zijn om ziektes met precisie te kunnen voorspellen, voordat de patiënt ook maar ergens last van heeft? Ik verwacht dat op dit vlak de komende jaren enorme stappen worden gezet.
Flip: Ook binnen Q maken we steeds meer gebruik van data analyse in de audit, waarbij we gegevens uit verschillende klantsystemen aan elkaar knopen en gericht analyseren. Door bij een van onze klanten het betalingsverkeer te analyseren, hebben we recent een fraudegeval ontdekt.
Chiel: Denk je dat we deze fraude hadden ontdekt middels onze handmatige steekproefselecties? [Chiel en Flip lachen]
Chiel: In de toekomst zie ik de mogelijkheden rondom (big) data in de audit alleen maar verder toenemen en ben ik vooral benieuwd hoe de opkomst van kunstmatige intelligentie tot slimmere inzichten kan leiden.
Noem eens een paar projecten waar je mee bezig bent?
Flip: Op dit moment lopen verschillende projecten door elkaar. Zo ondersteunen we verschillende zorginstellingen met de uitvoer van zogenaamde VIPP-audits. VIPP is ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en is een belangrijke katalysator om de digitale toegang tot eigen medische gegevens mogelijk te maken.
Chiel: Wat het zo interessant maakt, is dat je van dichtbij ziet hoe de rol van jou, mij en iedereen om ons heen in het eigen zorgproces verandert. Een hele belangrijke ontwikkeling!
Flip: Daarnaast ondersteunen we meerdere organisaties met de implementatie van de beleidsregels uit de nieuwe privacy wet- en regelgeving. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het opstellen van privacy beleid en procedures, maar ook aan het doorlichten of verbeteren van de informatiebeveiliging. Chiel: In de praktijk merk je dat veel organisaties in het MKB nog worstelen met de verantwoordelijkheid om zelf aan te kunnen tonen dat zij zich aan deze wet houden. Veelal zijn onderdelen van de AVG wel ingevuld, maar laat de uitwerking nog te wensen over. Het mooie aan privacy is dat dit opnieuw een onderwerp betreft, waar iedereen een mening over heeft. Dat is goed, het betekent namelijk dat wij ons steeds bewuster worden van onze persoonlijke vrijheden en inperkingen.
